Từ ngày 1/1/2024, ngành y tế Việt Nam chính thức bước vào một giai đoạn cải cách sâu rộng khi Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) năm 2023 có hiệu lực. Một trong những thay đổi quan trọng nhất – nhưng cũng dễ gây nhầm lẫn nhất – chính là việc bãi bỏ khái niệm "chứng chỉ hành nghề" (CCHN) và thay thế hoàn toàn bằng "giấy phép hành nghề" (GPHN). Sự thay đổi tưởng như đơn giản về tên gọi này thực chất mang theo hàng loạt điểm mới căn bản trong quản lý, đánh giá và công nhận năng lực của người hành nghề y.
CHỨNG CHỈ HÀNH NGHỀ ĐÃ “CHẾT”
Trước 2024, CCHN là văn bản do Bộ Y tế hoặc Sở Y tế cấp một lần, có giá trị suốt đời, và là điều kiện bắt buộc để một cá nhân được hành nghề khám chữa bệnh tại Việt Nam. Tuy nhiên, mô hình này bộc lộ nhiều hạn chế, đặc biệt là không gắn với trách nhiệm cập nhật kiến thức chuyên môn hay đánh giá năng lực hành nghề định kỳ.
Theo Luật mới, CCHN không còn tồn tại. Từ 2024 trở đi, chỉ còn khái niệm "Giấy phép hành nghề" – một cơ chế quản lý chuyên nghiệp hơn, cập nhật hơn, và mang tính kiểm soát chất lượng cao hơn.
SỰ KHÁC BIỆT CỐT LÕI GIỮA GPHN VÀ CCHN
Nội dung | Chứng chỉ hành nghề (trước 2024) | Giấy phép hành nghề (từ 2024) |
---|---|---|
Tính pháp lý | Cấp 1 lần, có giá trị vĩnh viễn | Cấp có thời hạn (5 năm), cần gia hạn |
Cơ sở pháp lý | Theo Luật KCB năm 2009 | Theo Luật KCB năm 2023 |
Cơ quan cấp | Bộ Y tế/Sở Y tế | Hội đồng Y khoa Quốc gia (thi đánh giá), Bộ Y tế/Sở Y tế (cấp phép) |
Điều kiện cấp | Tốt nghiệp, hoàn thành thực hành, đủ sức khỏe | Ngoài các điều kiện trên, cần qua kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề (áp dụng từ 2027) |
Gia hạn | Không có | Phải gia hạn 5 năm/lần (theo quy định tại Điều 26 Luật mới) |
Quản lý chất lượng | Không đánh giá định kỳ | Gắn liền với đào tạo liên tục và thi đánh giá năng lực |
GPHN – CHỨNG CHỈ KHÔNG CÒN, CHẤT LƯỢNG NÂNG CAO
Việc chuyển sang mô hình GPHN là bước tiến lớn, tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Đặc biệt, từ 01/01/2027, tất cả bác sĩ muốn được cấp mới hoặc gia hạn giấy phép hành nghề sẽ phải tham dự kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề quốc gia, do Hội đồng Y khoa Quốc gia tổ chức. Điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật viên dự kiến sẽ thi từ năm 2028 trở đi.
Đây là thay đổi chưa từng có, nhằm siết chặt chuẩn đầu vào và duy trì chất lượng chuyên môn của người hành nghề y tại Việt Nam.
LƯU Ý CHO CÁC BÁC SĨ VÀ NHÂN VIÊN Y TẾ
- Những người đã được cấp CCHN trước 01/01/2024 sẽ tự động được chuyển đổi sang GPHN, vẫn có giá trị hành nghề.
- Tuy nhiên, từ 01/01/2027, khi cần gia hạn, phải tham gia kỳ thi đánh giá năng lực nếu không thuộc nhóm được miễn (ví dụ như đã được cấp GPHN trước thời điểm áp dụng thi).
- Người học tốt nghiệp từ 2027 trở đi muốn hành nghề phải thi trước khi được cấp phép lần đầu.
Với việc thay thế chứng chỉ hành nghề bằng giấy phép hành nghề, ngành y tế Việt Nam không chỉ đổi mới về hình thức, mà còn đặt nền móng cho một hệ thống y khoa minh bạch, hiệu quả, và đạt chuẩn quốc tế. Đã đến lúc mỗi người hành nghề cần nắm rõ luật mới để không bị động và sẵn sàng thích ứng với thời kỳ "Giấy phép hành nghề – Không còn mặc định suốt đời."
Từ 2024: Không còn “Chứng chỉ hành nghề” – Giới y khoa cần hiểu rõ về “Giấy phép hành nghề” theo luật mới!